Δευτέρα, 14 Ιανουαρίου 2013
Ηχηρή παρέμβαση του ακαδημαϊκού Γεωργίου Μπαμπινιώτη, ο οποίος σε
συνέντευξη που έδωσε στον αμερόληπτο δημοσιογράφο Παύλο Τσίμα είπε –μεταξύ
άλλων:
ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ: Η ελληνική γλώσσα
κατακρεουργείται καθημερινά. Να σας δώσω ένα παράδειγμα: Διαρκώς ακούμε για την
κατάληψη της βίλα Αμαλίας ή ότι έγινε ανακατάληψη της βίλα Αμαλία.
Και σας ρωτώ. Η λέξη βίλα δεν κλίνεται;
Αν δεν το γνωρίζετε η βίλα προέρχεται από το ιταλικό villa και είναι
λέξη ελληνοποιημένη, όπως η κατσαρόλα, όπως οι ολυμπιονίκες της άρσης βαρών.
Και πρέπει να κλίνεται σύμφωνα με τους κανόνες της γραμματικής.
Δε λέμε: Το καπάκι της κατσαρόλα.
Ούτε θα πούμε: Αυθαίρετες οι βίλα των υπουργών.
Η Κάλλας, όπως γνωρίζετε, ήταν Ελληνίδα. Ως Ελληνίδα η γενική του
ονόματος της είναι: Της Μαρίας Κάλλας. Και όχι της Μαρία Κάλλας.
Αντίστοιχα πρέπει να λέμε: Η κατάληψη της βίλας Κάλλας και όχι της βίλα
Κάλλας.
ΤΣΙΜΑΣ: Μπορεί αυτό να συμβαίνει επειδή γράφεται με λατινικούς
χαρακτήρες. Villa Amalias.
ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ: Κι αυτό είναι λάθος. Τι ήταν η Αμαλία; Βασίλισσα της
Αγγλίας;
ΤΣΙΜΑΣ: Βίλα Αμαλίας, λοιπόν.
ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ: Ακριβώς! Η βίλα, της βίλας, οι βίλες, των βιλών.
ΤΣΙΜΑΣ: Και τι έχετε να πείτε για το χαρακτηρισμό «μαλακισμένα» που
ακούστηκε στον αέρα από γνωστό δημοσιογράφο;
ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ: Καθόλου δε με ξάφνιασε… Ουδείς φαυλότερος των πολιτικών, αν
δεν υπήρχαν οι δημοσιογράφοι… Η έκφραση του κυρίου δεν ήταν μόνο απρεπής, αλλά
και σημειολογικά εσφαλμένη… Θα σας εξηγήσω…
Το «μαλακισμένος» είναι μετοχή του ρήματος: Μαλακίζομαι. Αυτό προέρχεται από το αρχαίο: Μαλακία,
παράγωγο της λέξεως «μαλακός».
Καθόλου νεολογισμός δεν είναι αυτές οι λέξεις. Σας θυμίζω το κατά
Ματθαίον ευαγγέλιο: «Και περιήγεν ο Ιησούς τας πόλεις πάσας και τας κώμας,
διδάσκων εν ταις συναγωγαίς αυτών και κηρύσσων το ευαγγέλιον της βασιλείας και
θεραπεύων πάσαν νόσον και πάσαν μαλακία.»
Αλλά η ρίζα της λέξης είναι αρχαιοελληνική.
Στην Αρχαία Ελλάδα συνηθιζόταν η
έκφραση: «Μαλάκας πολίτης», η οποία ήταν συνώνυμη του «ιδιώτης».
Ιδιώτης ήταν ο πολίτης που δεν
ασχολείτο με τα πολιτικά.
Η ιδιωτεία, για τους αρχαίους
ημών προγόνους, ήταν κατάπτυστη. Εξ ου και το λατινογενές idiot, το οποίο προέρχεται από τον ιδιώτη και
σημαίνει ηλίθιος.
Ο ιδιώτης περιφρονητικά
αποκαλείτο μαλάκας πολίτης.
Και ακόμα πιο πίσω αν
κοιτάξουμε, στα ομηρικά έπη θα βρούμε την έκφραση: «Αιδώς, Αργείοι».
Αυτή προέρχεται από την Ιλιάδα:
«Αιδώς γαρ εν κακοίσιν ουδέν
ωφελεί. Η γαρ σιωπή τω λαλούντι σύμμαχος.»
Αυτό μπορεί να ερμηνευτεί ως
εξής: Το να δείχνεσαι ντροπαλός ανάμεσα σε κακούς δεν ωφελεί καθόλου, γιατί η
σιωπή η δική σου γίνεται τότε σύμμαχος του κακού, που φλυαρεί.
Αν, με λίγα λόγια, εσύ ακούς
τους φαύλους και δε μιλάς γίνεσαι σύμμαχος τους.
Αρχικά η έκφραση ήταν: «Αιδώς,
μαλάκες».
Αλλά με τα χρόνια εκφυλίστηκε σε
αυτό που όλοι γνωρίζουμε.
Ας μου πει, λοιπόν, ο κύριος
Καμπουράκης. Ποιοι είναι οι ιδιώτες, ποιοι είναι οι μαλάκες που






