Της Μαργαρίτας Κουλεντιανού
Μια εφημερίδα για τους άστεγους με το όνομα«Σχεδία» ετοιμάζεται να κυκλοφορήσει στην Αθήνα. Πρόκειται για ένα εγχείρημα αντίστοιχο με αυτό άλλων μεγάλων πόλεων με παράδοση στον χώρο της κοινωνικής εξαθλίωσης. Παρόμοιες γερμανικές ή αγγλικές εφημερίδες πουλιούνται από άτομα των λεγόμενων ευπαθών κοινωνικών ομάδων. Σε όσους ικανοποιούν τα κριτήρια για να γίνουν πωλητές παρέχεται δωρεάν ένα αρχικό στοκ -μερικά φύλλα της εφημερίδας- που μόλις πουληθεί χρηματοδοτεί την αγορά άλλων φύλλων, σε τιμή περίπου μισή από αυτή της λιανικής πώλησης. Με τον τρόπο αυτόν οι πωλητές αποκτούν μια δουλειά και εξασφαλίζουν ένα εισόδημα μαζί με την προοπτική επανένταξής τους στην κοινωνία που επέλεξε για δικούς της λόγους να τους αποβάλει από τις δουλειές και τα σπίτια τους.
Η αντίστοιχη αγγλική «Big Issue» κυκλοφόρησε το 1991 και έχει εμπνεύσει κινήματα σε όλο τον κόσμο. Ακολουθήθηκε από ένα ίδρυμα που ασχολήθηκε με την επίλυση προβλημάτων στέγασης, υγείας και ψυχολογικής υποστήριξης των αστέγων και σήμερα δίνει δουλειά σε περισσότερους από 2.000 πωλητές. Βλέπει κανείς στους δρόμους πολλούς περαστικούς να δίνουν με ευχαρίστηση δυόμισι λίρες για να αγοράσουν την εφημερίδα, και βλέπει τους άστεγους πωλητές, χαμογελαστούς και χρωματιστούς (είναι εφοδιασμένοι με κόκκινα γιλέκα), σε πολυσύχναστα μέρη, στο κέντρο, έξω από τους σταθμούς του μετρό να την πουλάνε. Αλλωστε, αυτοί είναι οι μόνοι άστεγοι που βλέπει κανείς στο Λονδίνο. Σ” αυτή την τεράστια πόλη, όπου υπάρχουν άπειρα πράγματα να δεις και να θαυμάσεις, οι άστεγοι είναι αόρατοι. Το ίδιο και οι άνεργοι και οι πεινασμένοι. Κανείς δεν σου ζητάει στον δρόμο ούτε λεφτά ούτε φαγητό ούτε τσιγάρο. Κανείς δεν κοιμάται στα πεζοδρόμια και στις εσοχές των σπιτιών. Αυτό λέγεται πολιτισμός ή αλλιώς επιχείρηση-σκούπα. Ο,τι μπορεί να πληγώσει το μάτι του ευυπόληπτου που έχει ακόμη σπίτι και δουλειά, εξαφανίζεται από τη θέα.
Είναι καλή ιδέα η αυτο-οργάνωση και η επίλυση προβλημάτων μέσα από συλλογική, δημιουργική απασχόληση. Είναι καλύτερη ιδέα να πουλάς μια εφημερίδα από το να μην κάνεις τίποτα. Οι άστεγοι στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα σημαντικό κίνημα, αν όχι συμπαράστασης, τουλάχιστον εγρήγορσης. Ο κόσμος βλέπει, διαβάζει, αναρωτιέται. Κάποια στιγμή ίσως και να δράσει.
Σ” εμάς εδώ, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η κρίση που επινοήθηκε για τη χώρα μας και οι μέθοδοι που επιλέχθηκαν για την επίλυσή της έχουν πλήξει όχι μόνο τους άνεργους και άστεγους συμπολίτες μας, αλλά και τους εργαζόμενους που καταφέρνουν (με νύχια και με δόντια) να κρατούν ακόμη μια στέγη πάνω από το κεφάλι τους. Πράγμα που σημαίνει ότι ο αριθμός των επίδοξων πωλητών της «Σχεδίας» θα βαίνει αυξανόμενος, ενώ ο αριθμός των αγοραστών θα μειώνεται μέρα με τη μέρα. Δηλαδή εκείνοι που θα μπορούν ακόμη να διαθέσουν το αντίτιμο για να αγοράσουν την εφημερίδα, θα είναι εκείνοι ακριβώς που ποτέ και πουθενά στον κόσμο δεν θα την αγόραζαν. Οσο κι αν αυτό είναι μια πραγματικότητα όμως, άλλο τόσο πραγματική είναι η ελπίδα που δίνουν πρωτοβουλίες σαν αυτήν. Ισως να είναι επίφοβο με μια σχεδία να προσπαθεί κανείς να πάει κόντρα στο ρεύμα, όμως σίγουρα μια σχεδία έχει άπειρες δυνατότητες, που κυμαίνονται από την ευελιξία μέχρι τη σταθερότητα και από τη χάρη μέχρι τη μαχητικότητα. Ας αναδείξει τις αρετές της η «Σχεδία» και ας ξεκινήσει το ταξίδι της με ευνοϊκούς ανέμους.
Μια εφημερίδα για τους άστεγους με το όνομα«Σχεδία» ετοιμάζεται να κυκλοφορήσει στην Αθήνα. Πρόκειται για ένα εγχείρημα αντίστοιχο με αυτό άλλων μεγάλων πόλεων με παράδοση στον χώρο της κοινωνικής εξαθλίωσης. Παρόμοιες γερμανικές ή αγγλικές εφημερίδες πουλιούνται από άτομα των λεγόμενων ευπαθών κοινωνικών ομάδων. Σε όσους ικανοποιούν τα κριτήρια για να γίνουν πωλητές παρέχεται δωρεάν ένα αρχικό στοκ -μερικά φύλλα της εφημερίδας- που μόλις πουληθεί χρηματοδοτεί την αγορά άλλων φύλλων, σε τιμή περίπου μισή από αυτή της λιανικής πώλησης. Με τον τρόπο αυτόν οι πωλητές αποκτούν μια δουλειά και εξασφαλίζουν ένα εισόδημα μαζί με την προοπτική επανένταξής τους στην κοινωνία που επέλεξε για δικούς της λόγους να τους αποβάλει από τις δουλειές και τα σπίτια τους.
Η αντίστοιχη αγγλική «Big Issue» κυκλοφόρησε το 1991 και έχει εμπνεύσει κινήματα σε όλο τον κόσμο. Ακολουθήθηκε από ένα ίδρυμα που ασχολήθηκε με την επίλυση προβλημάτων στέγασης, υγείας και ψυχολογικής υποστήριξης των αστέγων και σήμερα δίνει δουλειά σε περισσότερους από 2.000 πωλητές. Βλέπει κανείς στους δρόμους πολλούς περαστικούς να δίνουν με ευχαρίστηση δυόμισι λίρες για να αγοράσουν την εφημερίδα, και βλέπει τους άστεγους πωλητές, χαμογελαστούς και χρωματιστούς (είναι εφοδιασμένοι με κόκκινα γιλέκα), σε πολυσύχναστα μέρη, στο κέντρο, έξω από τους σταθμούς του μετρό να την πουλάνε. Αλλωστε, αυτοί είναι οι μόνοι άστεγοι που βλέπει κανείς στο Λονδίνο. Σ” αυτή την τεράστια πόλη, όπου υπάρχουν άπειρα πράγματα να δεις και να θαυμάσεις, οι άστεγοι είναι αόρατοι. Το ίδιο και οι άνεργοι και οι πεινασμένοι. Κανείς δεν σου ζητάει στον δρόμο ούτε λεφτά ούτε φαγητό ούτε τσιγάρο. Κανείς δεν κοιμάται στα πεζοδρόμια και στις εσοχές των σπιτιών. Αυτό λέγεται πολιτισμός ή αλλιώς επιχείρηση-σκούπα. Ο,τι μπορεί να πληγώσει το μάτι του ευυπόληπτου που έχει ακόμη σπίτι και δουλειά, εξαφανίζεται από τη θέα.
Είναι καλή ιδέα η αυτο-οργάνωση και η επίλυση προβλημάτων μέσα από συλλογική, δημιουργική απασχόληση. Είναι καλύτερη ιδέα να πουλάς μια εφημερίδα από το να μην κάνεις τίποτα. Οι άστεγοι στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα σημαντικό κίνημα, αν όχι συμπαράστασης, τουλάχιστον εγρήγορσης. Ο κόσμος βλέπει, διαβάζει, αναρωτιέται. Κάποια στιγμή ίσως και να δράσει.
Σ” εμάς εδώ, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η κρίση που επινοήθηκε για τη χώρα μας και οι μέθοδοι που επιλέχθηκαν για την επίλυσή της έχουν πλήξει όχι μόνο τους άνεργους και άστεγους συμπολίτες μας, αλλά και τους εργαζόμενους που καταφέρνουν (με νύχια και με δόντια) να κρατούν ακόμη μια στέγη πάνω από το κεφάλι τους. Πράγμα που σημαίνει ότι ο αριθμός των επίδοξων πωλητών της «Σχεδίας» θα βαίνει αυξανόμενος, ενώ ο αριθμός των αγοραστών θα μειώνεται μέρα με τη μέρα. Δηλαδή εκείνοι που θα μπορούν ακόμη να διαθέσουν το αντίτιμο για να αγοράσουν την εφημερίδα, θα είναι εκείνοι ακριβώς που ποτέ και πουθενά στον κόσμο δεν θα την αγόραζαν. Οσο κι αν αυτό είναι μια πραγματικότητα όμως, άλλο τόσο πραγματική είναι η ελπίδα που δίνουν πρωτοβουλίες σαν αυτήν. Ισως να είναι επίφοβο με μια σχεδία να προσπαθεί κανείς να πάει κόντρα στο ρεύμα, όμως σίγουρα μια σχεδία έχει άπειρες δυνατότητες, που κυμαίνονται από την ευελιξία μέχρι τη σταθερότητα και από τη χάρη μέχρι τη μαχητικότητα. Ας αναδείξει τις αρετές της η «Σχεδία» και ας ξεκινήσει το ταξίδι της με ευνοϊκούς ανέμους.
15/02/2013