Οποιος έχει επισκεφτεί έστω και μια φορά τα καταστήματα ΙΚΕΑ
θα έχει προσέξει ασφαλώς, ότι πολύς κόσμος, κυρίως οικογένειες με μικρά
παιδιά, κάθεται στο εστιατόριο και τρώει τη σπεσιαλιτέ του καταστήματος:
κεφτεδάκια Σουηδίας. Το φαγητό καθεαυτό δεν δελεάζει (σιγά το πράγμα),
δελεάζει όμως η τιμή, η οποία είναι εξαιρετικά χαμηλή.
Η πρώτη σκέψη που κάνει κάποιος είναι πως η γνωστή σουηδική αλυσίδα
δεν ενδιαφέρεται ν' αποκομίσει μεγάλο κέρδος από το συγκεκριμένο
επιχειρηματικό κομμάτι, ότι ενδιαφέρεται κυρίως για διαφήμιση, γι' αυτό
και έχει τα κεφτεδάκια φτηνά. Λάθος σκέψη, η οποία έχει επιβληθεί κυρίως
από το ίδιο το μάρκετινγκ της εταιρίας. Στην πραγματικότητα, οι
καπιταλιστές επιδιώκουν να βγάλουν και από τη μύγα ξύγκι, γι' αυτό και
δεν αφήνουν καμιά δραστηριότητα των επιχειρήσεών τους να είναι
ζημιογόνα. Αυτοί και μόνον αυτοί γνωρίζουν τι κονομάνε από τα
κεφτεδάκια, τα οποία μάλιστα κατασκευάζονται από τη μητρική ΙΚΕΑ και
διανέμονται σε όλες τις θυγατρικές.
Τώρα, ξέρουμε πολύ καλά γιατί είναι φτηνά τα κεφτεδάκια της ΙΚΕΑ.
Γιατί φτιάχνονται (και) από κρέας αλόγου, που είναι πολύ πιο φτηνό από
το βοδινό. Αν μάλιστα προέρχεται από παραγωγικά παλιάλογα, που έχουν
επιμετρήσει το ζην σέρνοντας κάρα, και όχι από πουλάρια που εκτρέφονται
για το κρέας (στους 18 μήνες σφάζονται, όπως γράψαμε αναλυτικά στο
προηγούμενο φύλλο της «Κ»), τότε το αλογίσιο κρέας είναι ακόμα πιο
φτηνό. Οπως γράφτηκε, τα ρουμάνικα σφαγεία πουλούσαν το αλογίσιο κρέας
προς 0,57 ευρώ το κιλό και το μοσχαρίσιο προς 3,40! Μιλάμε, δηλαδή, για
κρέας έξι φορές φτηνότερο από το βοδινό.
Πέρα από τον κίνδυνο να περιέχει φαινυλοβουταζόνη, ουσία επικίνδυνη
για τον άνθρωπο, που περιέχεται σε θεραπείες που γίνονται στα άλογα, το
κρέας από παραγωγικά άλογα είναι τόσο σκληρό που δεν τρώγεται. Ο μόνος
τρόπος για να σερβιριστεί ως βοδινό είναι να γίνει κιμάς, να υποστεί
επεξεργασία με διάφορες χημικές ενώσεις, να «παστωθεί» στα μπαχαρικά και
να σερβιριστεί σε παρασκευάσματα όπως κατεψυγμένα μπιφτέκια,
κεφτεδάκια, γεμιστά ζυμαρικά κτλ.
Οταν το αλογίσιο κρέας βαφτίζεται βοδινό, οι καπιταλιστές έχουν
διπλό κέρδος. Πρώτον εκμεταλλεύονται τη μεγάλη διαφορά τιμής και
δεύτερον αποφεύγουν τους ελέγχους για φαινυλοβουταζόνη, που πρέπει να
γίνονται στο αλογίσιο κρέας. Διότι, αν ανιχνευτεί φαινυλοβουταζόνη σε
ποσοστό μεγαλύτερο του επιτρεπόμενου, το κρέας δεσμεύεται και
καταστρέφεται. Γράψαμε στο προηγούμενο φύλλο πως στη βάση δεδομένων του
συστήματος RASFF της ΕΕ υπάρχουν συνεχώς προειδοποιήσεις για παρτίδες
αλογίσιου κρέατος που ελέγχθηκε (δειγματοληπτικοί είναι οι έλεγχοι) και
βρέθηκε με φαινυλοβουταζόνη σε συγκεντρώσεις πάνω από την επιτρεπόμενη.
Ενώ όταν το αλογίσιο κρέας βαφτίζεται βοδινό, δεν περνάει από κανέναν
έλεγχο, οπότε εκλείπει ο κίνδυνος δέσμευσης και καταστροφής κάποιας
παρτίδας. Μειώνεται έτσι και το οικονομικό ρίσκο.
Ολοι στο κόλπο
Επειδή μας περνάνε για ηλίθιους, πρέπει να κάνουμε μερικές ακόμη
επισημάνσεις. Καταρχάς, δεν πρόκειται για μια μόνο ποσότητα αλογίσιου
κρέατος, που αγόρασε από ρουμάνικο σφαγείο μια ολλανδική φίρμα και απ'
αυτή κάποιος κύπριος μεσάζοντας, που πούλησε το κρέας σε μια γαλλική
εταιρία επεξεργασίας κρέατος, χωρίς αυτή να ξέρει τίποτα. Οταν αλογίσιο
κρέας βρίσκεται σε σκευάσματα διάφορων φιρμών σε όλη την Ευρώπη, δεν
χρειάζεται ιδιαίτερη εξυπνάδα για να καταλάβουμε πως δεν πρόκειται για
μεμονωμένο περιστατικό, αλλά για μια καλά στημένη φάμπρικα που κρατάει
χρόνια. Σε ανύποπτο χρόνο έχουμε γράψει ότι η Ολλανδία, παλιά
αποικιοκρατική δύναμη με ισχυρό εμπόριο, αποτελεί το μεγαλύτερο
«πλυντήριο» αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων. Εισάγει «βρόμικα»
προϊόντα, τους δίνει κοινοτικό «διαβατήριο» και μετά αυτά κυκλοφορούν
ελεύθερα σε όλη την ΕΕ. Το ότι ολλανδική φίρμα ενέχεται και σ’ αυτό το
σκάνδαλο δεν μας προκάλεσε καμιά έκπληξη.
Το δεύτερο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι δεν είναι άμοιροι
του σκανδάλου και οι υπόλοιποι κρίκοι της διατροφικής αλυσίδας (από το
σφαγείο μέχρι τις εταιρίες που παρασκευάζουν και πουλάνε τα τελικά
προϊόντα με κιμά). Πρέπει να διαλύσουμε το μύθο για τη δήθεν αθωότητα
των τελικών παρασκευαστών, είτε πρόκειται για εταιρίες που πουλάνε
κατεψυγμένα παρασκευάσματα με κιμά είτε πρόκειται για εταιρίες εστίασης.
Αλήθεια, γιατί η ΙΚΕΑ έφτιαχνε τα κεφτεδάκια της στη Σουηδία και από
εκεί τα διένειμε με φορτηγά στους αντιπροσώπους της στις διάφορες
ευρωπαϊκές χώρες; Πώς γίνεται να πουλιούνται τόσο φτηνά, κεφτεδάκια που
φτιάχνονται στη Σουηδία και μεταφέρονται με ψυγεία στην Ελλάδα; Μόνο τα
μεροκάματα και τα μεταφορικά να λογαριάσει κανένας μπορεί να καταλάβει
πως ο μόνος τρόπος για να είναι κερδοφόρα αυτή η μπίζνα είναι το
κρέας-σαβούρα που χρησιμοποιείται. Δεν γίνεται να τρως κεφτεδάκια στην
ΙΚΕΑ και να σου 'ρχονται πιο φτηνά απ' όσο θα σου 'ρχόταν αν αγόραζες τα
υλικά και τα έφτιαχνες στο σπίτι σου. Τώρα μάθαμε γιατί ήταν φτηνά. Και
βέβαια, τα στελέχη της εταιρίας, όπως και όλων των εταιριών που
πουλούσαν προϊόντα με κιμά, ήξεραν πάρα πολύ καλά πως αγόραζαν αλογίσιο
κρέας και το έκαναν κιμά ή ότι αγόραζαν αλογίσιο κιμά (αν αγόραζαν κιμά
και όχι κρέας). Και μόνο η διαφορά τιμής, που τους επέτρεπε να πουλάνε
το τελικό προϊόν φτηνά, δείχνει ότι ήξεραν τα πάντα. Αλλο αν τώρα το
παίζουν αθώες περιστερές και
