απο το ποντικι
Αγώνας δρόμου του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης για να μαζέψει 7,3 δισ.
Με τον όρο ότι θα φτάσει το μαχαίρι στο κόκαλο όσον αφορά το κυνήγι της εκτεταμένης φοροδιαφυγής εις βάρος του ελληνικού κράτους πήρε ο Βαρουφάκης από τους Ευρωπαίους εταίρους και δανειστές το ΟΚ ώστε να προχωρήσει στην υλοποίηση κάποιων βασικών σημείων του «προγράμματος της Θεσσαλονίκης».
Τα πράγματα όμως είναι ιδιαίτερα σκούρα, αφού τα πλοκάμια της φοροδιαφυγής στη χώρα μας έχουν φτάσει παντού, την ώρα που η θητεία του ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε με «μαύρη τρύπα» ύψους 1 δισ. στον κρατικό προϋπολογισμό.
Το «φάρμακο» της κυβέρνησης για να γιατρέψει αυτήν την πληγή είναι ότι θα βρει επιπλέον έσοδα από την πάταξη της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς. Μόνο που θα πρέπει να προλάβει να εισπράξει τουλάχιστον 1 δισ. από την πηγή αυτή μέσα στο επόμενο τετράμηνο του έτους, για να μπορέσει να πείσει εντός και εκτός συνόρων ότι μπορεί να «ρεφάρει» τις απώλειες από την αδυναμία των πολλών να πληρώσουν τους φόρους του μνημονίου.
Το σύνολο των προσδοκώμενων εσόδων για το κράτος εκτιμάται στα 7,3 δισ. ευρώ... Μέσα σε αυτά περιλαμβάνεται η φορολόγηση των πλουσίων, μεταξύ άλλων των εφοπλιστών, η οποία αναμένεται να αποφέρει έσοδα ύψους 2,5 δισ., και η είσπραξη ληξιπρόθεσμων φορολογικών οφειλών από πολίτες και επιχειρήσεις περί τα 2,5 δισ. ευρώ.
Ήδη ο Μάρδας και η Βαλαβάνη έχουν ξεκινήσει αγώνα δρόμου ώστε να μαζέψουν όσο πιο πολλά έσοδα μπορούν... Σχεδιάζουν μάλιστα να δημιουργήσουν μια ανεξάρτητη Γενική Γραμματεία Εσόδων στα πρότυπα του αμερικανικού IRS.
Αδυναμία πληρωμής
Το πρόβλημα της φοροδιαφυγής στη χώρα μας όμως είναι εξαιρετικά μεγάλο, αν αναλογιστεί κανείς ότι τα φορολογικά έσοδα στην Ελλάδα ανέρχονται περίπου στο 33% του ΑΕΠ, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος πλησιάζει το 42% και σε ορισμένες χώρες ακουμπά το 49%. Η διαφορά αυτή των 9 ποσοστιαίων μονάδων αντιστοιχεί με όρους ελληνικού ΑΕΠ σε 16,5 δισ. ευρώ, ποσό που αντανακλά το ύψος της φοροδιαφυγής και της αδυναμίας πληρωμής φόρων από τους πολίτες.
Την ίδια ώρα, οι φορολογικοί συντελεστές στην Ελλάδα δεν είναι οι χαμηλότεροι στην Ε.Ε. Αντίθετα, μιλάμε και για υπερφορολόγηση των αστικών αλλά και των αδύναμων ομάδων του πληθυσμού.
Είναι λογικό, λοιπόν, η αδυναμία πληρωμής των φόρων από πολλούς Έλληνες να οφείλεται ακριβώς στην υπερφορολόγησή τους, τη στιγμή που η φοροδιαφυγή από άλλους οργιάζει. Με λίγα λόγια, οι έντιμοι φορολογούμενοι δεν διαθέτουν τα χρήματα για να καλύψουν το ποσό που χάνεται από τη φοροδιαφυγή.
Έτσι, τρόπους για να αυξηθούν οι εισροές στα δημόσια ταμεία ψάχνει η κυβέρνηση, με πρώτο και κύριο στόχο την καταπολέμηση του παραεμπορίου και του λαθρεμπορίου. Η καταπολέμηση του παραεμπορίου, του λαθρεμπορίου καυσίμων και του λαθρεμπορίου τσιγάρων μπορεί να φέρει έσοδα στο κράτος άνω των 2,5 δισ. ευρώ, είχε επισημάνει στη Βουλή ο υφυπουργός Οικονομικών Δημήτρης Μάρδας.
Ειδικότερα, από το λαθρεμπόριο καυσίμων υπάρχει απώλεια φόρων 1 δισ. τον χρόνο, από το λαθρεμπόριο στα τσιγάρα υπολογίζεται απώλεια φόρων 500 εκατ., ενώ από το παραεμπόριο η ΕΣΕΕ υπολογίζει απώλεια φόρων 20 δισ. Όσο για τον ΦΠΑ, 5 δισ. ευρώ υπολογίζεται ότι είναι τα έσοδα τα οποία μπορούν να εξασφαλιστούν από την πάταξη των ανωτέρω.
Τόνισε δε ότι για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καυσίμων θα πραγματοποιηθεί αλλαγή νομοθεσίας και με τον συντονισμό επτά υπουργείων.
Η κυβέρνηση, για να φέρει εις πέρας τους στόχους της στο λαθρεμπόριο καυσίμων, θα τοποθετήσει συσκευές ηλεκτρονικού εντοπισμού σε όλα τα μικρά δεξαμενόπλοια που παραλαμβάνουν φορτία από τα διυλιστήρια.
Επιπλέον, σκέφτεται για τους φοροελέγχους να βάλει στο παιχνίδι και τις τράπεζες. Η Τράπεζα της Ελλάδος και οι εμπορικές τράπεζες έχουν στη διάθεσή τους όλες τις κινήσεις λογαριασμών που δείχνουν πώς εισάγονται και εξάγονται κεφάλαια από και προς το εξωτερικό.
Όσο για την καταπολέμηση του παραεμπορίου, στοχεύει με την αναδιοργάνωση του ΣΔΟΕ να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Τα «μεγάλα ψάρια»
Παράλληλα, ο υπουργός αναπληρωτής κατά της Διαφθοράς Παναγιώτης Νικολούδης – στον οποίο στηρίχθηκε ο Αλέξης Τσίπρας για να πείσει τους δανειστές πως υπάρχουν ισοδύναμα – σκοπεύει πρωτίστως να μειώσει τη φοροδιαφυγή στοχεύοντας στα «μεγάλα ψάρια», από τα οποία θεωρητικά μπορεί να εισπράξει 2,5 δισ. ευρώ.
Έχει εντοπίσει ήδη 3.500 περιπτώσεις φοροδιαφυγής, ενώ λέει ότι υπάρχουν άλλες 24.000 παρόμοιες που μπορούν το αμέσως προσεχές διάστημα να φέρουν έσοδα στο κράτος.
Στα άμεσα σχέδιά του είναι και να επαναφέρει το μέτρο της άμεσης και επιτόπιας είσπραξης των προστίμων που επιβάλλονται από τα δικαστήρια στους καταδικασθέντες, μέσο με το οποίο θα μπορούσε να έχει άμεσα έσοδα στα ταμεία του κράτους. Το μέτρο αυτό λειτουργούσε και παλαιότερα, αλλά εγκαταλείφθηκε, με την ευθύνη να μεταβιβάζεται στις εφορίες για να εισπράξουν τα πρόστιμα από τις ποινές, με αποτέλεσμα να μην εισπράττονται ποτέ.
Μεγάλα ποσά χάνονται στη χώρα μας όμως και από τη γραφειοκρατία, η οποία υπολογίζεται ότι οδηγεί σε απώλειες 14 δισ. τον χρόνο. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να επανεξετάσει το ενιαίο μισθολόγιο στο Δημόσιο, καθώς ήδη σήμερα υπάρχουν 20 ξεχωριστά μισθολόγια, αλλά και το πλαίσιο περί δαπανών για μετακινήσεις υπουργών, «για να μην έχουμε τη μετακίνηση 20 ατόμων στις Βρυξέλλες μόνο και μόνο για να ανακοινωθεί η έναρξη λειτουργίας του Μουσείου της Ακρόπολης», όπως τονίζει χαρακτηριστικά ο Μάρδας.
Ο χάρτης των φορολογικών οφειλών
Σε ό,τι αφορά τα φορολογικά έσοδα, η Βαλαβάνη πιστεύει ότι μόλις 9 δισ. ευρώ μπορούν να εισπραχθούν από το αστρονομικό ποσό των 76 δισ. ευρώ που έχουν φτάσει. Αυτό προκύπτει από τους υπολογισμούς του υπουργείου Οικονομικών και τους σχετικούς δείκτες που χρησιμοποιούν για να διαπιστώσουν τις ανεπίδεκτες είσπραξης οφειλές. Το υπουργείο, για να φτάσει στο ποσό αυτό, εξαιρεί τις οφειλές των τελευταίων τεσσάρων ευρώ χωρίς πρόστιμα ΚΒΣ και δάνεια, χωρίς πτωχευμένες επιχειρήσεις, χωρίς ΔΕΚΟ και χωρίς υπόλοιπα επιχειρήσεων που χρωστούν πάνω από 1,5 εκατ. ευρώ (βρίσκονται στα δικαστήρια ή παλαιές υποθέσεις). Χωρίς αυτά τα ποσά το αποτελεσματικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο ανέρχεται στα 9 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, ο χάρτης των φορολογικών οφειλών, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, έχει ως εξής:
1 Τα 29,4 δισ. είναι οφειλές που δημιουργήθηκαν έως το 2009 και είναι πάρα πολύ δύσκολο να εισπραχθούν.
2 Τα τελευταία πέντε χρόνια έως και τον Ιανουάριο του 2015 έχουν δημιουργηθεί οφειλές 46,6 δισ. ευρώ (1,1 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο).
3 Την πρώτη τριετία (από το 2010) δημιουργήθηκαν τα 23,75 δισ. ευρώ και τα επόμενα δύο χρόνια άλλα 22,75 δισ. ευρώ.
4 Η μεγάλη εκτίναξη έγινε μεταξύ 2013 και 2014. Συγκεκριμένα, το 2013 δημιουργήθηκαν 8,6 δισ. ευρώ και το 2014 επιπλέον 14,2 δισ. ευρώ.
5 Τα 76 δισ. ευρώ χρωστούν 3.670.000 φυσικά πρόσωπα και 447.000 επιχειρήσεις.
6 Από τους ανωτέρω τα 3.174.000 φυσικά πρόσωπα ή 76% και 357.447 επιχειρήσεις χρωστούν έως 3.000 ευρώ.
7 Χρέη έως 5.000 ευρώ έχουν 3.346.000 φυσικά πρόσωπα ή το 91% των φυσικών προσώπων και 371.000 ή το 82% των επιχειρήσεων.
8 Περίπου 3.500.000 οφειλέτες (φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις) με οφειλές έως 3.000 ευρώ χρωστούν συνολικά 1,6 δισ. ευρώ ή το 2,2% του συνολικού χρέους.
9 Μέχρι 5.000 ευρώ χρωστούν 3,7 εκατ. οφειλέτες, και συνολικά 2,3 δισ. ευρώ ή 3% του συνολικού χρέους.
10 Δηλαδή 400.000 οφειλέτες έχουν χρέη 73,7 δισ. ευρώ ή οφείλουν το 97% των χρεών.
11 Πάνω από 1 εκατ. ευρώ οφειλές έχουν 6.500 οφειλέτες (4.000 επιχειρήσεις και 2.500 φυσικά πρόσωπα) και χρωστούν 60,4 δισ. ευρώ.
Ένα ακόμη εργαλείο στα χέρια του Βαρουφάκη είναι και η χαλάρωση των πρωτογενών πλεονασμάτων με στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος 1,5% του ΑΕΠ αντί 3%.
Παράλληλα, ο ΣΥΡΙΖΑ θα θεσμοθετήσει τον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, ο νέος φόρος θα έχει ψηφιστεί έως τον Ιούνιο, προκειμένου να αρχίσει να εισπράττεται στο δεύτερο εξάμηνο, ώστε να μπουν και χρήματα στα κρατικά ταμεία.
Προεκλογικά είχε εξαγγείλει ότι τα έσοδα από το φόρο ακινήτων θα μειωθούν κατά 2 δισ. ευρώ, επομένως θα πρέπει να φτάσουν τα 1,2 δισ. ευρώ.
Από το κάδρο των εσόδων δεν θα μπορούσε να λείπει το ΙΚΑ, οι μεγαλοοφειλέτες του οποίου είναι 800 επιχειρήσεις με συνολικό ύψος οφειλής 2,5 δισ. ευρώ. Πρέπει να σημειωθεί ωστόσο ότι οι μισοί θεωρούνται «ανενεργοί» κωδικοί καθώς έχουν κηρύξει πτώχευση ή έχουν βάλει λουκέτο κ.λπ.
Η νέα ευνοϊκή ρύθμιση του υπουργείου Οικονομικών εκτιμάται ότι θα φέρει έσοδα 1,1 δισ. εντός του 2015 από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές.
