Στημένοι διαγωνισμοί, συμφωνίες κάτω από το τραπέζι,
«εναρμονισμένες» προσφορές κι ένα μοναδικό «πάρτι» εκατομμυρίων
συνθέτουν το σκηνικό της ανάθεσης των δημοσίων έργων στη χώρα μας. Η
προχθεσινή έφοδος της Επιτροπής Ανταγωνισμού σε μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους (Ελλάκτωρ, ΓΕΚ-Τέρνα, J&P Αβαξ και Μοχλός) δεν είναι η πρώτη που γίνεται.*
Κάτι ανάλογο είχε συμβεί και το 2003, ακριβώς πριν από μία
δεκαετία, όταν η Επιτροπή Ανταγωνισμού ξεκίνησε και τότε ελέγχους για
την ύπαρξη καρτέλ μεταξύ των κατασκευαστικών εταιρειών. Η υπόθεση άνοιξε, έπειτα από-καταγγελίες,
για μια μικρή ομάδα κατασκευαστικών εταιρειών που εκμεταλλευόταν τα
«παράθυρα» του μαθηματικού τύπου προκειμένου να κατευθύνει το αποτέλεσμα
του διαγωνισμού στον εργολάβο που επιθυμούσε.
Τα ίδια στελέχη των κατασκευαστικών εταιρειών είχαν καταγγείλει τη δραστηριότητα του μικρού κλαμπ εισηγμένων κατασκευαστικών ομίλων, το οποίο εμφανιζόταν να μοιράζει «τίτλους» και έργα κατά το δοκούν. Η συνταγή ήταν απλή: Μέσα από ομαδοποιημένες προσφορές στους διαγωνισμούς των μεγάλων έργων διαμόρφωναν το αποτέλεσμα του μαθηματικού τύπου έτσι ώστε να επιλεγεί ο εργολάβος της επιλογής τους. Με την ίδια μέθοδο βρίσκονταν εκτός όσοι κατασκευαστές δεν πειθαρχούσαν στις επιλογές τους, με αποτέλεσμα τα έργα να πηγαίνουν στους «συνήθεις υπόπτους» του κατασκευαστικού κλάδου. Και τότε είχε ανοίξει η συζήτηση, η οποία σε σύντομο χρόνο «έκλεισε» και τα πράγματα ακολούθησαν και πάλι τον… δρόμο τους.
Είναι γνωστό στην κατασκευαστική πιάτσα το λεγόμενο «Διευθυντήριο», δηλαδή η ομάδα των κατασκευαστικών που ήλεγχε-ελέγχει τα μεγάλα έργα, αυτή δηλαδή που αποφασίζει ποιος θα λάβει και τους σχετικούς «τίτλους». «Τίτλος» σημαίνει ότι μια τεχνική εταιρεία θα αναλάβει αυτόνομα ένα έργο και στη συνέχεια θα μοιράσει κάποιο τμήμα του σε μέλη του κλαμπ ή μικρότερους εργολάβους. Όσοι δεν έχουν την τύχη να λαμβάνουν «τίτλους» αναγκάζονται να λειτουργούν ως υπεργολάβοι των ευνοουμένων του «Διευθυντηρίου». Την ύπαρξη καρτέλ έχουν καταγγείλει πολλάκις ακόμη και οι ίδιοι οι κατασκευαστές, όπως για παράδειγμα ο πρόεδρος της Μηχανικής Π. Εμφιετζόγλου, που έχει κατά καιρούς εξαπολύσει βολές κατά του Ομίλου Μπόμπολα (Άκτωρ και μετέπειτα Ελλάκτωρ), κατηγορώντας τον ότι έχει καταφέρει να ελέγχει απόλυτα τους μηχανισμούς ανάθεσης των δημοσίων έργων στην Ελλάδα και -σε συνεργασία με άλλους κατασκευαστικούς ομίλους- να καρπώνεται τη μερίδα του λέοντος. Ενδεικτικό παράδειγμα, σύμφωνα με τον ίδιο αποτέλεσε η πρώτη φάση αισθητικής ανάπλασης του ΟΑΚΑ που κατακυρώθηκε στον Άκτορα.
Ο πρόεδρος της Μηχανικής κατήγγειλε ότι είχε προηγηθεί άγρια σπέκουλα προκειμένου να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις της τεχνικής εταιρείας, η οποία υποστήριζε ότι ο προϋπολογισμός (140 εκατ. ευρώ) δεν επαρκεί. Με στόχο να ανεβάσουν το κόστος του έργου και να το κατευθύνουν προς την Άκτωρ, οι αρμόδιοι και οι συμμετέχουσες τεχνικές εταιρείες καταρχάς φρόντισαν να καταστεί άκαρπος ο διαγωνισμός και να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για απευθείας διαπραγμάτευση με τους υποψηφίους.
Κατά… σύμπτωση, οι τέσσερις κοινοπραξίες που είχαν περάσει στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού παρέλειψαν να καταθέσουν κάποιο έγγραφο και στη συνέχεια «απορρίφθηκαν για τυπικούς λόγους από τη συνέχιση της διαδικασίας (αποσφράγιση οικονομικών προσφορών)». Μέσω αυτής της κίνησης «ο διαγωνισμός κατέστη άκαρπος» και αποφασίστηκε η απευθείας ανάθεση έργου… στον Άκτορα! Ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα στημένων διαγωνισμών αποτέλεσε το έργο της παράκαμψης Βόλου, το 2004 αλλά και του έργου αποχέτευσης στην Κέρκυρα. Στην πρώτη περίπτωση, όπως αποδείχτηκε, οι προσφορές που κατατέθηκαν (εννέα στο σύνολο) είχαν γραφεί από δύο ανθρώπους αφού υπήρχαν μόνο δύο διαφορετικοί γραφικοί χαρακτήρες…
Αλλά και στην περίπτωση του διαγωνισμού της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης Κέρκυρας («Βελτίωση Αποχέτευσης και Διαχωρισμός Όμβριων Κωτσέλα», προϋπολογισμού 1,5 εκατ. ευρώ) την ίδια χρονιά, η επιτροπή προχώρησε στην ανάθεση του συγκεκριμένου έργου παρότι εμφανίζονται 17 εταιρείες -από ολόκληρη την Ελλάδα, αλλά και την Ιταλία- να έχουν λάβει εγγυητικές επιστολές από το ίδιο υποκατάστημα της Γενικής Τράπεζας στην Κέρκυρα, με συνεχόμενους αύξοντες αριθμούς. Τι πραγματικά συνέβη; Οι προσφορές ήταν προσυμφωνημένες και κατατέθηκαν ομαδικά, με στόχο την καθοδήγηση του διαγωνισμού σε συγκεκριμένο εργολήπτη!
Τα ίδια στελέχη των κατασκευαστικών εταιρειών είχαν καταγγείλει τη δραστηριότητα του μικρού κλαμπ εισηγμένων κατασκευαστικών ομίλων, το οποίο εμφανιζόταν να μοιράζει «τίτλους» και έργα κατά το δοκούν. Η συνταγή ήταν απλή: Μέσα από ομαδοποιημένες προσφορές στους διαγωνισμούς των μεγάλων έργων διαμόρφωναν το αποτέλεσμα του μαθηματικού τύπου έτσι ώστε να επιλεγεί ο εργολάβος της επιλογής τους. Με την ίδια μέθοδο βρίσκονταν εκτός όσοι κατασκευαστές δεν πειθαρχούσαν στις επιλογές τους, με αποτέλεσμα τα έργα να πηγαίνουν στους «συνήθεις υπόπτους» του κατασκευαστικού κλάδου. Και τότε είχε ανοίξει η συζήτηση, η οποία σε σύντομο χρόνο «έκλεισε» και τα πράγματα ακολούθησαν και πάλι τον… δρόμο τους.
Είναι γνωστό στην κατασκευαστική πιάτσα το λεγόμενο «Διευθυντήριο», δηλαδή η ομάδα των κατασκευαστικών που ήλεγχε-ελέγχει τα μεγάλα έργα, αυτή δηλαδή που αποφασίζει ποιος θα λάβει και τους σχετικούς «τίτλους». «Τίτλος» σημαίνει ότι μια τεχνική εταιρεία θα αναλάβει αυτόνομα ένα έργο και στη συνέχεια θα μοιράσει κάποιο τμήμα του σε μέλη του κλαμπ ή μικρότερους εργολάβους. Όσοι δεν έχουν την τύχη να λαμβάνουν «τίτλους» αναγκάζονται να λειτουργούν ως υπεργολάβοι των ευνοουμένων του «Διευθυντηρίου». Την ύπαρξη καρτέλ έχουν καταγγείλει πολλάκις ακόμη και οι ίδιοι οι κατασκευαστές, όπως για παράδειγμα ο πρόεδρος της Μηχανικής Π. Εμφιετζόγλου, που έχει κατά καιρούς εξαπολύσει βολές κατά του Ομίλου Μπόμπολα (Άκτωρ και μετέπειτα Ελλάκτωρ), κατηγορώντας τον ότι έχει καταφέρει να ελέγχει απόλυτα τους μηχανισμούς ανάθεσης των δημοσίων έργων στην Ελλάδα και -σε συνεργασία με άλλους κατασκευαστικούς ομίλους- να καρπώνεται τη μερίδα του λέοντος. Ενδεικτικό παράδειγμα, σύμφωνα με τον ίδιο αποτέλεσε η πρώτη φάση αισθητικής ανάπλασης του ΟΑΚΑ που κατακυρώθηκε στον Άκτορα.
Ο πρόεδρος της Μηχανικής κατήγγειλε ότι είχε προηγηθεί άγρια σπέκουλα προκειμένου να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις της τεχνικής εταιρείας, η οποία υποστήριζε ότι ο προϋπολογισμός (140 εκατ. ευρώ) δεν επαρκεί. Με στόχο να ανεβάσουν το κόστος του έργου και να το κατευθύνουν προς την Άκτωρ, οι αρμόδιοι και οι συμμετέχουσες τεχνικές εταιρείες καταρχάς φρόντισαν να καταστεί άκαρπος ο διαγωνισμός και να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για απευθείας διαπραγμάτευση με τους υποψηφίους.
Κατά… σύμπτωση, οι τέσσερις κοινοπραξίες που είχαν περάσει στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού παρέλειψαν να καταθέσουν κάποιο έγγραφο και στη συνέχεια «απορρίφθηκαν για τυπικούς λόγους από τη συνέχιση της διαδικασίας (αποσφράγιση οικονομικών προσφορών)». Μέσω αυτής της κίνησης «ο διαγωνισμός κατέστη άκαρπος» και αποφασίστηκε η απευθείας ανάθεση έργου… στον Άκτορα! Ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα στημένων διαγωνισμών αποτέλεσε το έργο της παράκαμψης Βόλου, το 2004 αλλά και του έργου αποχέτευσης στην Κέρκυρα. Στην πρώτη περίπτωση, όπως αποδείχτηκε, οι προσφορές που κατατέθηκαν (εννέα στο σύνολο) είχαν γραφεί από δύο ανθρώπους αφού υπήρχαν μόνο δύο διαφορετικοί γραφικοί χαρακτήρες…
Αλλά και στην περίπτωση του διαγωνισμού της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης Κέρκυρας («Βελτίωση Αποχέτευσης και Διαχωρισμός Όμβριων Κωτσέλα», προϋπολογισμού 1,5 εκατ. ευρώ) την ίδια χρονιά, η επιτροπή προχώρησε στην ανάθεση του συγκεκριμένου έργου παρότι εμφανίζονται 17 εταιρείες -από ολόκληρη την Ελλάδα, αλλά και την Ιταλία- να έχουν λάβει εγγυητικές επιστολές από το ίδιο υποκατάστημα της Γενικής Τράπεζας στην Κέρκυρα, με συνεχόμενους αύξοντες αριθμούς. Τι πραγματικά συνέβη; Οι προσφορές ήταν προσυμφωνημένες και κατατέθηκαν ομαδικά, με στόχο την καθοδήγηση του διαγωνισμού σε συγκεκριμένο εργολήπτη!
* Σημ. δική μας: Αλλά δεν είχε ποτέ κανένα
αποτέλεσμα. Εξυπηρετεί την καλλιλέργεια της “νομιμότητας” του συστήματος
και τη γελειότητα περί “αυτοκάθαρσης”.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου