Ανακαλύπτοντας τα μυστικά της Κοιλάδας των Τεμπών

ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΑΔΑ ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΤΗΝ ΙΕΡΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ

* Στ. Σδρόλια: «Η περιοχή έχει ζωντανή ιστορία που μπορεί να αναδειχθεί συνολικά»

 

 

Τετάρτη, 8 Φεβρουαρίου 2012

Της Νατάσας Πολυγένη

Κοιλάδα των Τεμπών. Ένας χώρος απαράμιλλου φυσικού κάλλους και ιστορίας που η φήμη του απλώνεται στα πέρατα του κόσμου. Τόπος ειδυλλιακός και ιερός, με ανεξάντλητες φυσικές ομορφιές, αρχαίοι οικισμοί, και μοναστήρια-μάρτυρες του ενδόξου ιστορικού παρελθόντος συνθέτουν το σκηνικό. Η θεσσαλική αυτή γη, αυτή η ευλογημένη, καθώς ήταν από τις θεότητες της φύσης φιλοξένησε θεούς, ημιθέους, ήρωες και απλούς θνητούς. Ενέπνευσε δε τους ωραιότερους μύθους και έγραψε τις δυνατότερες ιστορίες. Η προσπάθεια δε να περιγράψεις την ευλογημένη αυτή γη, χρειάζεται προετοιμασία ψυχής και ιστορικής μνήμης και η αναμέτρηση με ένα τόσο μεγάλο θαύμα της φύσης μοιάζει με βέβαια πράξη αληθινής πνευματικής υπέρβασης, γιατί εκείνο που χαρακτηρίζει τη φυσιογνωμία αυτού του παράξενου τόπου είναι το διαρκές ξάφνιασμα, η συνεχής αποκάλυψη.

Σε κάθε βήμα, πίσω από κάθε στροφή ακόμη και μέσα στα βράχια παραμονεύει η έκπληξη. Έκπληξη γιατί σε αυτό τον υπέροχο τόπο της αφάνταστης ποικιλίας μπορείς ν’ αντικρίσεις ένα παρελθόν ιστορίας και παράδοσης και ένα λαμπρό μεγαλείο. Αυτό που κατάφερε να συνταιριάξει το μύθο με την πραγματικότητα, την ιστορία με τον θρύλο με τέτοια μαεστρία, που να μην μπορείς να διακρίνεις εύκολα τα όριά τους.

Αυτή είναι η Κοιλάδα των Τεμπών. Ευλογημένη από τους θεούς και με την εύνοια της φύσης, κρύβει στα βουνά της ανεκτίμητους θησαυρούς. Θησαυρούς που αποκαλύφθηκαν και άλλους που ακόμη περιμένουν. Αρχαιότητες ενός λαμπρού παρελθόντος που μπορούν να οδηγήσουν σε ένα επίσης λαμπρό πολιτιστικό μέλλον αυτόν τον τόπο.

Η προϊσταμένη της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων κ. Σταυρούλα Σδρόλια μιλώντας στην «Ε.τ.Δ» για τον αρχαιολογικό πλούτο των Τεμπών, σημειώνει ότι μια σειρά έργων, όπως η κατασκευή της νέας σήραγγας στον Κίσσαβο και οι αρχαιότητες που αποκαλύφθηκαν, η ανάδειξη της παλιάς γέφυρας του Πηνειού στο Ομόλιο και η κατασκευή του νέου θεάτρου Τεμπών, τα δύο τελευταία σε έργα της Νομαρχίας Λάρισας, οδήγησαν την Κοιλάδα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.

Την ίδια στιγμή, η κ. Σδρόλια και με αφορμή τον πρόσφατο υπερμαραθώνιο του Γιάννη Κούρου και του Gilles Pallarualo, δύο αθλητών που ξεκίνησε από τα Τέμπη με προορισμό τους Δελφούς, αναφέρεται στα ευρήματα της διαδρομής που αποδεικνύουν την ιερότητα της Κοιλάδας των Τεμπών. Οι δύο υπερμαραθωνοδρόμοι επιχείρησαν την αναβίωση μιας σημαντικής μυθολογικής διαδρομής, αυτής που κατά το μύθο, πραγματοποίησε ο Απόλλωνας από τα Τέμπη και τις πηγές του Αχιλλέα μέχρι τους Δελφούς μετά τον δικό του εξαγνισμό.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, η προϊσταμένη της Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, στην αρχαιότητα η Κοιλάδα των Τεμπών ήταν ιερή και μία από τις κυριότερες λατρείες ήταν εκείνη του Απόλλωνα Πυθίου ή Τεμπείτη, από όπου ξεκινούσε κάθε οκτώ χρόνια μια μεγάλη πομπή προς τους Δελφούς για να μεταφέρει εκεί την ιερή δάφνη. Από το ιερό του Απόλλωνα δεν σώζονται σήμερα ίχνη, ωστόσο από περιγραφές παλιών αρχαιολόγων μπορούμε να οδηγηθούμε στον προσδιορισμό του, λέει η κ. Σδρόλια.

Σύμφωνα με τον ιστορικό-αρχαιολόγο Δ. Θεοχάρη, τον Δεκέμβριο του 1957, κατά την κατασκευή της γέφυρας του Πηνειού στη βόρεια έξοδο της κοιλάδας, βρέθηκε κοντά στο νότιο βάθρο της προς τον Κίσσαβο το θεμέλιο του ναού του Απόλλωνα, πάνω στον οποίο είχε κτισθεί παλαιοχριστιανικός ναός. Το αρχαίο εύρημα ταυτίσθηκε από τις επιγραφές που βρέθηκαν εκεί και οι οποίες αφορούσαν αφιερώσεις απελευθερωμένων δούλων γυναικών στον Απόλλωνα Τεμπείτη.

Πάνω από τη θέση αυτή, στο βορειότερο έξαρμα του Κισσάβου, κοντά σε μεγάλη πηγή, τοποθετείται ο βωμός του Απόλλωνα και η θέση που φύτρωνε η ιερή δάφνη Διαρεία, σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Δ.Αρβανιτόπουλο, ο οποίος το 1910 παρατήρησε αρχαία ερείπια. Φαίνεται ότι σε αυτό το σημείο υπήρχε μικρός οικισμός, που καλύπτεται σήμερα από βλάστηση, αλλά προκύπτει από την ανεύρεση τάφων της υστερορωμαϊκής περιόδου. Κοντά στην πιθανολογούμενη θέση του βωμού του Απόλλωνα είχε κτισθεί παλαιοχριστιανική εκκλησία, αποδεικνύοντας τη συνέχεια των λατρευτικών χώρων, όπως σε πολλές άλλες περιπτώσεις έχει αποδειχθεί. Ο χώρος λέγεται στους παλιούς χάρτες Παλιοκκλήσι και βρίσκεται σε περιοχή όπου βρίσκονταν εγκατεστημένα από παλιά ποιμνιοστάσια, δίπλα στη βόρεια έξοδο της σήραγγας των Τεμπών. Η εκκλησία αυτή είναι καλυμμένη από επιχώσεις των τελευταίων χρόνων και είναι στις προθέσεις της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων να ερευνηθεί. Η θέση Παλιοκκλήσι προσφέρει ανεμπόδιστη θέα προς τον Πυργετό και τις εκβολές του Πηνειού, ελέγχοντας το πέρασμα από τη Θεσσαλία προς τη Μακεδονία που γινόταν από την παλιά γέφυρα, ανατολικότερα της σημερινής. Η πολύτοξη αυτή γέφυρα, μεγάλου αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος, αναδείχθηκε πρόσφατα σε έργο της Νομαρχίας και μπορεί να αποτελέσει σημαντικό πόλο έλξης με τοποθέτηση πινακίδων που να δείχνουν την οδική πρόσβαση.

Ανάλογη θέα προσφέρει και το καινούργιο θέατρο Τεμπών, που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τις περιγραφείσες αρχαιότητες και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παρατήρηση της περιοχής και την ενημέρωση του κοινού για την ιστορία της με τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων.

Το θέατρο βρίσκεται ανάμεσα στη θέση του ιερού του Απόλλωνα και τον αρχαιολογικό χώρο Ομολίου, που επίσης επέζησε μέχρι τη βυζαντινή περίοδο και ήταν η σημαντικότερη αρχαία πόλη που έλεγχε τη βόρεια έξοδο του στενού των Τεμπών και το λιμάνι των εκβολών του Πηνειού. Το Ομόλιο ήταν στη βυζαντινή περίοδο η είσοδος του Όρους των Κελλίων, όπως ονομαζόταν τότε ο Κίσσαβος, στον οποίο σώζεται ολόκληρη σειρά ασκηταριών και μοναστηριών. Όλα τα παραπάνω, υπογραμμίζει καταλήγοντας η κ. Σδρόλια, συνδυασμένα με τη νέα οδική αρτηρία που κατασκευάζεται, και η οποία εισέρχεται με σήραγγα στα Τέμπη δίπλα στη θέση Παλιοκκλήσι, χωρίς ευτυχώς να τη θίγει με κανένα τρόπο, συνιστούν ένα μοναδικό τόπο φυσικού κάλλους και ζωντανής ιστορίας, που μπορεί να αναδειχθεί συνολικά.

 απο ελευθερια λαρισας

8 Φεβρουαρίου, η επέτειος του θανάτου του Νίκου Ξυλούρη

  

  Ο Νίκος Ξυλούρης γεννήθηκε στα Ανώγεια Ηρακλείου στις 7 Ιουλίου κάπου στο τέλος της δεκαετίας του 30. Η ημερομηνία γέννησης του δεν είναι ακριβής γιατί το φθινόπωρο του 1941 το χωριό Ανώγεια καταστράφηκε και μαζί του καταστράφηκαν και τα χαρτιά όλων των κατοίκων του χωριού. Ετσι χάθηκαν και χαρτιά του Νίκου Ξυλούρη με αποτέλεσμα να αμφισβητείται η ημερομηνία γέννησης του.

Η οικογένεια του Ξυλούρη ήταν φτωχή και γενικά τα χρόνια εκείνα του 1930 ήταν δύσκολα για τους Ανωγιανούς. Λίγο το λάδι, λίγο το ψωμί, ο τόπος ξερός για να φυτέψεις, να ποτίσεις και το χωριό εντελώς κατεστραμμένο. Σ’ αυτή τη γωνιά της γης ο Νίκος Ξυλούρης κάνει τα πρώτα του βήματα.

Σε νεαρή ηλικία , στην τρίτη μόλις τάξη, παρακαλεί τους γονείς του να του πάρουν μια λύρα και να τον αφήσουν να συνεχίσει την δουλειά του παππού του. Αλλά ο πατέρας του, Γιώργος Ξυλούρης, είναι ανένδοτος, θέλει ο γιος του να μάθει γράμματα και να σπουδάσει. Τελικά όμως ο Νίκος, με τη βοήθεια του δασκάλου του, ο οποίος πίστεψε στο ταλέντο του, καταφέρνει να πείσει τον πατέρα του. Ετσι ένα πρωινό αγοράζει από το Ηράκλειο την πιο όμορφη λύρα. Τα όνειρα του Νίκου παίρνουν σάρκα και οστά. Το τραγούδι γίνεται από εκείνη τη στιγμή ο σκοπός της ζωής του. Κανείς πια δεν μπορεί να τον εμποδίσει. Αλλά ούτε και ο ίδιος θα μπορούσε να φανταστεί πως με το τραγούδι του θα έφερνε μια μέρα μηνύματα αγάπης και λευτεριάς και θα ξεσήκωνε ολόκληρη την Ελλάδα.

Στα 17 με όπλα τη λύρα και η φωνή του ζητά την ευχή της μάνας του, χαιρετά τα αγρίμια και το

ιστορια

 http://www.olympos-kissavos.gr

Η περιοχή, μαζί με τα στενά των Τεμπών, βρισκόταν στα όρια ανάμεσα στη θεσσαλική Πελασγιώτιδα (περιοχή πεδιάδας της Λάρισας), την Περραιβία (περιοχή του θεσσαλικού Ολύμπου–Ελασσόνας) και την χώρα των Μαγνήτων, η οποία διέτρεχε όλα τα ανατολικά παράλια της οροσειράς Κισσάβου – Μαυροβουνίου – Πηλίου. Με το αιτιολογικό ότι η περιοχή αποτελούσε φυσική συνέχεια της Πιερίας, διεκδικήθηκε πολλές φορές από τους Μακεδόνες.
Στο σύθαμπο της ιστορίας βρίσκουμε τον Γουνέα, προπορευόμενο των Μαγνήτων, κατά τον Όμηρο, μαζί με τους Αινιάνες και τους Περραιβούς, να εκστρατεύει για την Τροία. Έκτοτε το όνομά του βρέθηκε αναμειγμένο σε διάφορες παραδόσεις (του Φενεού της Αρκαδίας, της Κυρήνης-Λιβύη, κ.ά.). Eξ’αυτών μπορούμε να συμπεράνουμε πως το όνομα αυτό υπήρχε τουλάχιστον τον 8ο αι. π.Χ. και πως είναι η πρώτη μαρτυρία της ύπαρξης της πόλης των Γόννων (Br.Helly), ενώ ταυτόχρονα αντανακλά και την

Το πέρασμα των Τεμπών

απο greekscapes

Φωτογραφία Ν.Δ., 1997.

Το πέρασμα των Τεμπών

Η αεροφωτογραφία παρουσιάζει την ανατολική απόληξη της κοιλάδας των Τεμπών. Ο Πηνειός, τριγυρισμένος από το παραποτάμιο δάσος, εξέρχεται από το στενό πέρασμα μεταξύ των παρυφών του Ολύμπου και της Όσσας. Διακρίνεται η Εθνική Οδός Αθηνών-Θεσσαλονίκης και, παράλληλα με αυτήν, η σιδηροδρομική γραμμή. Λίγο παρακάτω ο αυτοκινητόδρομος περνάει στην απέναντι πλευρά ενώ ο σιδηρόδρομος θα συνεχίσει την πορεία του στη βραχώδη όχθη του Ολύμπου. Στα δεξιά της εικόνας εμφανίζεται το εργοτάξιο της νέας σιδηροδρομικής σήραγγας, υπό κατασκευή κατά τη λήψη της φωτογραφίας, που έχει τεθεί σε λειτουργία από το 2004.
Η κοιλάδα των Τεμπών είναι από τους τόπους όπου η γεωφυσική διαμόρφωση συνεργάζεται με τη γεωπολιτική θέση κατά τον πιο δραστικό τρόπο. Βρίσκεται στη βορειοανατολική Θεσσαλία, ανάμεσα στα νότια βραχώδη κράσπεδα του Ολύμπου και στις βόρειες πλαγιές της Όσσας (Κισσάβου) κι έχει μήκος περίπου 6 χλμ., ενώ το πλάτος της κατά τμήματα περιορίζεται σε μερικές δεκάδες μέτρα (βλ. Σχήμα 1). Προσφέρει τη συντομότερη σύνδεση Μακεδονίας και Θεσσαλίας και είχε για χιλιάδες χρόνια ζωτική σημασία για τις χερσαίες μετακινήσεις της ηπειρωτικής Ελλάδας, κάτι που σύντομα θα ανατραπεί όταν ολοκληρωθεί η, 6.100 μ. μήκους, οδική σήραγγα κάτω από την Όσσα.
Το τμήμα της Εθνικής Οδού που διασχίζει τα Τέμπη εγκαινιάστηκε το 1959 (βλ. Εικόνα 1). Κατά τους

Ο επίκαιρος λόγος του Άρη Βελουχιώτη στη Λαμία..

Ο επίκαιρος λόγος του Άρη Βελουχιώτη στη Λαμία..

Β.Π.  

ΣΗΜΕΡΑ που καταρρακώνεται κάθε έννοια εθνικής κυριαρχίας
       
  ΣΗΜΕΡΑ που καταρρακώνεται κάθε έννοια λαϊκής κυριαρχίας
          
ΣΗΜΕΡΑ που καταρρακώνεται κάθε έννοια αξιοπρέπειας μέσω της εξαθλίωσης που μας επιβαλουν οι "επικυρίαρχοι"
         
ΣΗΜΕΡΑ που καταρρακώνεται κάθε έννοια Ελευθερίας και Δημοκρατίας ο Ιστορικός λόγος του Καπετάνιου έχει ξεχωριστή Αξια!!!

Γιατί αγωνίστηκα.
Αδέλφια, Έλληνες και Ελληνίδες της Λαμίας και της περιοχής της!
Από μέρους του Γενικού Στρατηγείου του Ε.Λ.Α.Σ, σας φέρω τους πιο θερμούς χαιρετισμούς.
Όπως βλέπετε, πρόκειται «να βγάλω λόγο». Μα ο λόγος μου αυτός δεν θα μοιάζει καθόλου με τους λόγους που γνωρίσατε μέχρι σήμερα. Δεν πρόκειται να σας υποσχεθώ ούτε πως θα σας φτιάξω γεφύρια ή ποτάμια, όπως σας υποσχόντουσαν πως θα σας φέρουν οι παλιοί κομματάρχες. Ούτε και θα σας τάξω λαγούς με πετραχήλια. Δεν επιδιώκω ν' αποσπάσω επαίνους για τη ρητορική μου δεινότητα. Επιδιώκω απλώς ν' ακούσετε αυτά που θα σας πω. Προσέξτε. Θ' αρχίσω σαν τα παραμύθια:

Μαρίνος Αντύπας

Μαρίνος Αντύπας - ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ – Ο ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ – Ο ΙΔΕΟΛΟΓΟΣ

“Είμαι Σοσιαλιστής όνομα και πράγμα, φέρω τον τίτλο μου πιστώς και υπερηφάνως. Πιστεύω ως Παντοκράτορα, ποιητή ορατών τε και αοράτων, την εργασίαν, και ως ομοούσιον και αχώριστον τριάδα της ευτυχίας και της ειρήνης, την Ελευθερία, την Ισότητα και την Αδελφότητα”.